
Luisteren is goud waard
Een groot deel van het werk van een hulpverlener bestaat uit luisteren. Je luistert naar collega’s met wie je samenwerkt, naar teamleiders in een werkoverleg of je luistert naar een presentatie over een inhoudelijk onderwerp. Allemaal momenten waarop je luistert. Je hebt in de zorg een mooie taak om de bewoners te verzorgen en daarin staat luisteren voorop. Als je niet luistert dan weet je niet wat een bewoner of cliënt nodig heeft. Luisteren neemt een groot deel van de tijd van een hulpverlener in beslag.
Toch is het niet altijd eenvoudig, want een hulpverlener verleent veel praktische hulp. Luisteren kost veel tijd terwijl er meerdere mensen geholpen moeten worden.
Een hulpverlener wil ook graag verder en vooral de taak volbrengen. Daarin zijn het doeners. Al doende bieden ze ook een luisterend oor. Ze luisteren naar de behoefte van de bewoner, ze geven troost en nabijheid als ze denken of aanvoelen dat dit nodig is.
Daar wil je toch niets aan veranderen? De zorg is ook onderhevig aan veranderingen die invloed hebben op het werk van een hulpverlener. Veranderingen vragen iets van ons, namelijk een aanpassing in ons denken en in ons gedrag. Soms kunnen we bij een verandering weerstand ervaren. Als we al langer in het werkveld lopen dan kan de reactie ook wat gelaten zijn: “Het zal mijn tijd wel duren”. De verandering van Aan het roer vraagt iets van ons in het luisteren naar bewoners. De regie ligt bij de cliënt, het lijkt meer op maatwerk. Het luisteren zal daarin nog belangrijker worden. Daarom is reflecteren op ons luistergedrag belangrijk in ons werk: van reflecteren kun je leren. Het leven bestaat uit leren, iedere dag weer. Als we leren, dan groeien wij als mens en als professional. Als wij goed naar elkaar luisteren leren wij van elkaar, dan is leren is wederkerig.
In het reflecteren op ons luistergedrag kunnen we ons het volgende afvragen:
- Geef ik de ander ruimte om te spreken?
- Hoor ik wat de ander zegt?
- Geef ik ruimte aan het gevoel van de ander?
- Heb ik de ander begrepen?
- Aanvaard ik de ander zoals hij/zij is?
Deze vragen zorgen ervoor dat je de tijd neemt om ook naar jezelf te luisteren en jezelf ervan bewust te worden wat er leeft in jou. Het is belangrijk om ons zelf te kennen en te weten hoe wij luisteren. Soms kan het zijn dat we luisteren vanuit oordeel, angst of eigenbelang. Is dat erg? Nee, dat maakt ons mens. Daarom is het belangrijk om te reflecteren, want dat maakt ons als mens en als professional mooier.
Luisteren is van levensbelang en luisteren is goud waard!
Heb jij al gouden oren?
Liefdevolle groet,
Madelon Meester
Boekentips: Hardhorend en basisboek luisteren en spreken van Harry van de Pol.